ВЕСТНИК
Православного
Свято-Тихоновского
Гуманитарного
Университета
Журнал выходит четыре раза в год.
Основан в 1997 г.
ФИЛОЛОГИЯ
III: 53
октябрь
ноябрь
декабрь
Москва 2017
Стр.2
ББК 86.372я5 В-38
Д. В. Фролов, чл.-кор. РАН, д-р филол. наук, проф., председатель
Ф. Б. Альбрехт, канд. филол. наук, доцент
В. А. Баранов, д-р филол. наук, проф.
А А. П. Бонола, д-р философии
протоиерей Владимир Воробьёв
РЕДАКЦИОННАЯ КОЛЛЕГИЯ СЕРИИ:
ГЛАВНЫЙ РЕДАКТОР
А. В. Вдовиченко, д-р филол. наук
прот. Олег Давыденков, д-р богословия, канд. филос. наук
О. Ф. Жолобов, д-р филол. наук, проф.
Э. Е. Кормышева, д-р ист. наук, проф.
Е. М. Королёва, канд. филол. наук
В. В. ЛеР. Н. Кривко, канд. филол. наук
. И. Грищенко, канд. филол. наук
Н. Г. Головнина
Л. И. МаршевА. Е. Маньков, канд. филол. наук
К. А. Панченко, д-р ист. наук, доцент
М. А. Поло де Больё, д-р философии
Х. Пфандль, д-р философии
О. Н. Скляров, д-р филол. наук
Е. Б. Смагина, канд. филол. наук
В. М. Т Герман Тойле, д-р филологии
С. А. Моисеева, канд. филол. наук
С. Мула, д-р философии
А. В. Юдин, канд. филол. наук
С. А. Французов, д-р ист. наук
И. А. Фридман
НАУЧНЫЙ РЕДАКТОР
Н. Г. Головнина
Журнал рекомендован ВАК Минобрнауки России для публикации научных работ,
отражающих основное научное содержание кандидатских и докторских диссертаций
по следующим группам научных специальностей: 10.01.00 — литературоведение,
10.02.00 — языкознание
ISSN 1991-6485 (Print)
ISSN 2409-4897 (Online)
© Издательство Православного Свято-Тихоновского
гуманитарного университета, 2017
ервилья, канд. филол. наук
бедев, канд. филол. наук
а, д-р филол. наук, проф.
Э. К. Холмачёв, д-р филол. наук, проф.
Стр.3
UNIVERSITYST. TIKHON'S
REVIEW
The review is published four times a year.
Founded in 1997.
PHILOLOGY
III: 53
October
November
December
Moscow 2017
Стр.4
ББК 86.372я5 В-38
D. V. Frolov, Corresponding Member of the Russian Academy of Sciences,
Doctor of Sciences*
Very Revd. Vladimir Vorobiev
EDITORIAL BOARD:
EDITOR-IN-CHIEF
F. B. Albrekht, Candidate of Sciences**
Very Revd. O. Davydenkov, Doctor of Theology, Candidate of Sciences in Philosophy
S. A. Frantsuzov, Doctor of Sciences in Philology
I. A. Fridman
V. A. Baranov, Doctor of Sciences in Philology, Professor
A. P. Bonola, PhD
A. I. Grishchenko, Candidate of Sciences in Philology, Associate Professor
E. E. Kormysheva, Doctor of Sciences in History, Professor
E. M. Koroleva, Candidate of Sciences in Philology
VR. N. Krivko, Doctor of Sciences in Philology
E. Q. Gervilla, PhD
N. G. Golovnina
A. V. Lebedev, Candidate of Sciences in Philology
L. I. Mar. E. Mankov, Candidate of Sciences in Philology
K. A. Panchenko, Doctor of Sciences in History, Associate Professor
M. A H. Pfandl, PhD
S. A. Moiseeva, Candidate of Sciences in Philology
S. Mula, PhD
V. M. Tolmachev, Doctor of Sciences in Philology, Professor
A A. Yudin, Candidate of Sciences in Philology
E. B. Smagina, Canv, Doctor of Sciences in Philology
H. G. B. Teule, PhD
O. N. Skliaro . Polo de Beaulieu, PhD
O. F . V. Vdovichenko, Doctor of Sciences in Philology
ACADEMIC EDITOR
N. G. Golovnina
St. Tikhon's University Review is included in the list of peer-reviewed scientifi c periodicals
of the Higher Attestation Commission of the Ministry of Education and Science of the Russian
Federation and is recommended for the publication of articles which refl ect the scientifi c content
of theses for the degrees of Candidate of Sciences and Doctor of Sciences in the following fi elds
of research: 10.01.00 – Literary Studies, 10.02.00 – Lingustics
advanced research qualifi cations or higher doctorates.
**
* According to ISCED 2011, a post-doctoral degree called Doctor of Sciences (D.Sc.) is given to refl ect second
According to the International Standard Classifi cation of Education (ISCED) 2011, the degree of Candidate
© Publishing house of St. Tikhon's Orthodox
University for the Humanities, 2017
of Sciences (Cand. Sc.) belongs to ISCED level 8 — “doctoral or equivalent”, together with PhD, DPhil, D.Lit,
D.Sc, LL.D, Doctorate or similar.
ISSN 1991-6485 (Print)
ISSN 2409-4897 (Online)
. Zholobov, Doctor of Sciences in Philology, Professor
didate of Sciences in Philology
sheva, Doctor of Sciences in Philology, Professor
in Philology, Chairman of the Editorial Board
in Philology, Associate Professor
Стр.5
Вестник ПСТГУ. Серия III: Филология. 2017. Вып. 53
СОДЕРЖАНИЕ
ИССЛЕДОВАНИЯ
АРУТЮНОВА-ФИДАНЯН В. А.
ТОбъекты экспансии Византийской империи на Восток (X–XI вв.).
ерминология. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
ГОЛОВНИНА Н. Г.
Монашеские правила Шенуте († 465) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
ГУСАРОВА Е. В.
Лествица (Säwasəw) в рукописи РНБ Эф. н.с. 11 —
учебное пособие для будущего митрополита Эфиопии . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
ЛИТВИНЦЕВА К. В., ЛЯШЕВСКАЯ О. Н.
Применение квантитативных корпусных методик
для выявления церковнославянизмов в современном русском языке . . . . . . . . . . . 43
ПАНЧЕНКО К. А.
Североливанское православие на заре османской эпохи . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
ПЕТРОВА Ю. И.
Лексика славянских языков
в дневнике Павла Алеппского . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
ФРАНЦУЗОВ С. А.
(арТри монаха на краю Земли
абская версия «Сказания о Макарии Римском») . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
ПУБЛИКАЦИИ
МАКАРИЙ СИНАИТ
«О посте на сырной седмице»
(Перевод с арабского и комментарий свящ. Александра Трейгера) . . . . . . . . . . . . . . 103
5
Стр.6
Содержание
РЕЦЕНЗИИ
Рец. на кн.: Tipar pentru creştinii arabi: Antim Ivireanul,
c Atanasie Dabbās şi Silvestru al Antiohiei / Ioana Feodorov;
preuvânt înainte de ÎPS Casian, Arhiepiscopul Dunării de Jos;
(Ю. И. Петрова) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .137
ХРОНИКА
f. de dr. Doru Bădără. Brăila: Editura Istros a Muzeului Brăilei, 2016
XIX сессия Ассоциации франкоязычных коптологов (А. А. Войтенко) . . . . . . . . . 145
этнокуКруглый стол «Рождение Христианского Востока:
17 апреля 2017 г. (А. А. Войтенко) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
льтурные взрывы поздней Античности», ИСАА МГУ,
Стр.7
St. Tikhon’s University Review. Series III: Philology. 2017. Vol. 53
CONTENTS
ARTICLES
ARUTYUNOVA-FIDANYAN V.
Objects of Expansion of Byzantine Empire
to the East (10th–11th Centuries). Terminology . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
GOLOVNINA N.
Monastic Rules of Shenute († 465) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
GUSAROVA E.
1An Ethiopian Grammar Treatise (Säwasw) in the Manuscript NLR Eth. n.s.
LITVINTSEVA K., LYASHEVSKAIA O.
in MoUse of Quantitative Corpus Methods for Detection of Slavonicisms
1 as a Textbook for the Future Metropolitan of Ethiopia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
dern Russian . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
PANCHENKO K.
The Greek Orthodox Community of Northern Lebanon
at the Beginning of the Ottoman Epoch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
PETROVA YU.
Lexis of Slavonic Origin in Paul of Aleppo’s Journal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
Frantsouzoff S.
Three Monks on the Edge of the Earth
(an Arabic Version of the Tale on Macarius the Roman) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
PUBLICATIONS
MACARIUS OF SINAI’S
“On Fasting during Cheesefare Week”
(Translation from Arabic and Commentary by Revd. Alexander Treiger) . . . . . . . . . . . . 103
7
Стр.8
Contents
REVIEWS
Rev. op: Tipar pentru creştinii arabi: Antim Ivireanul,
c Atanasie Dabbās şi Silvestru al Antiohiei / Ioana Feodorov;
preuvânt înainte de ÎPS Casian, Arhiepiscopul Dunării de Jos;
(Yu. Petrova) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .137
CURRENT EVENTS
f. de dr. Doru Bădără. Brăila: Editura Istros a Muzeului Brăilei, 2016
(19th Сonference of the French-Speaking Association of Coptology
Mo ate Antiquity”, Institute of Asian and African Studies,
A. Voytenko) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
of LWorkshop “The Emergence of Christian East. Ethnocultural Explosions
scow State University, 17th April, 2017 (A. Voytenko) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
Стр.9